25.10.2012

AKP, Cemaat û Pirsgirêka Kurd


Serokê AKPê Recep Tayip Erdoğan di nava hewldanên taktîkî de ye. Her ku diçe navbera AKP ya Erdoğan û Cemaata Fetullah Gülen vedibe. Hilbijartinên Serokkomariyê ku wê di 2014an de pêk werin nakokiya di navbera Cemaat û AKPê de kûrtir dike. Li gorî agahiyan mêla Cemaatê li hêla Abdullah Gül e. Lewre Tayip Erdoğan dixwaze rêveberiya AKPê ji hevalên xwe ên sadik bide çê kirin. Numan Kurtulmuş ji wan yek e.
 
Derdorên ku bi siyasetê ve elaqadar dibin baş dizanin ku AKP partiyekî koalîsyonê ye. Di nava rêveberên wê de kesên ji cur be cur nêzîkatiyên siyasî, civakî û olî hene. Hevkariya wan li ser esasê parastina berjewendiyan dimeşe.  Lê belê ji 2009an vir ve hêdî hêdî hîmê vê koalîsyonê dilerize. Ji bo ku di hilbijartinên 2011an de heman koalîsyon zerarê nebîne Erdoğan û hevalên wî pir bi dîqet tevgeriyan. Lê ji sala par vir ve asta lerizandina koalîsyona AKPê zêdetir dibe. Daxwaza Erdoğan ya qedexekirina dersxaneyan bûye sedemê ku Cemaat nerazîbûnên xwe aşkere bike. (Tê zanîn ku dersxane cihê tenzîmbûn û hêzbûna Cemaata Fetullah Gülen in)
Di aliyekê de Tayip Erdoğan dixwaze bibe Serokkomar di aliyê din de jî naxwaze AKP bikeve bin bandora Cemaatê, an jî ya derdorên din. Digel ku Tayip Erdoğan hê berendametiya xwe ya ji bo Serokkomartiyê aşkere nekiribe jî, raya giştî ya Tirkiyê di ferqiyeta daxwaza wî de ye. Di aliyê din de Abdullah Gül jî hê negotiye « ez nabim berendam ». Çendî Abdullah Gül yek ji kesên Cemaatê nebe jî ew ji aliyê heman hêzê ve tê hez kirin. Ev nêzîkatiya Cemaatê û bêdengiya Abdullah Gül  Tayip Erdoğan ditirsîne. Lewma ew xwe neçar dibîne ku hin taktîkan lipêş bixe.
Weke her demên borî, kengê rayedarên dewleta tirk û herwuha yên cur be cur partiyên siyasî dikevin tengasiyê tişta ku dixwazin bikar bînin Pirsgirêka Kurd e. Di vê dema wuha bialoz de Tayip Erdoğan dixwaze Kurdan ji xwe re bike hêz. Lê belê ew naxwaze dev ji dengên derdorên nijadperest jî berde. Lewre di aliyekê de ew dixwaze şerê lidijî PKKê tûndtir bike, di aliyê din de jî mesajên di derbarê çareseriya Pirsgirêka Kurd de bide.
Daxûyaniyên dawî yên Tayip Erdoğan ku di derbarê çareseriya Pirsgirêka Kurd de dibê « wê hin pêşketin çê bibin » bi tevahî di xizmeta armanca wî ya taktîkî de ne. Dema ku operasyonên leşkerî firehtir dimeşin û di zîndanan de bi sedan dîlên şer çalakiya gireva birçîbûnê didomînin kes nikare hêviyên xwe bi heman daxûyaniyan girê bide, bi taybetî ez bixwe tu tistekê erênî hêvî nakim.
Dema ku ez li rewşa Tirkiyê û ya derdorên siyasî dinêrim, mixabin ji derveyê nêzîkatiyên taktîkî tu tiştekê din nabînim. Wusa diyar e ku heya 2015an, ku di vê navberê de 3 hilbijartin çê dibin, wê cur be cur daxûyaniyên wuha taktîkî werin dayîn, dibe ku di vê demê de pêvajoyekê din weke ya Oslo jî bê dest pê kirin, lê belê dîsa jî divê ev neyê wateya daxwaza ji bo çareseriyê.
Ahmet DERE  /  23.10.2012

12.10.2012

Dewleta Tirk û Şer


Ji roja 3yê Cotmehê vir ve, piştî teqîna bombeyekê ku li navçeya Ruha ya Akçakaleyê bû sedemê kuştina 5 kesan dewleta tirk di nava « şer »de ye. Kes nizane heman bombe ji aliyê kîjan hêz an jî hêzan ve hatiye avêtin, lê belê dewleta tirk heman bombe kir barê rejîma Sûriyê. Digel nediyariya avêtina heman bombê artêşa tirk axa Sûriyê bombe kir û, li gorî ragihandinên fermî ên dewleta tirk, ji 30yî zêdetir leşkerên Sûriyê hatin kuştin. Ji heman rojê vir ve heya naha pir caran artêşa tirk bombe avêtiye axa Sûriyê.
 
Piştî heman bûyerê rayedarên tirk ketin nava hewldanan daku Konseya Ewlekariya Neteweyên Yekbûyî biryara şer lidijî Sûriyê bigire. Lê belê, weke dema borî carekê din Rûsya lidijî daxûyaniya tûnd ya NY bû kelem. Heman sazî neçar ma ku ew tenê  nêzîkatiya Sûriyê şermezar bike.
Piştî ku heman bûyer qewumî, rayedarên AKPê  civînan li ser civînan pêk anîn. Di demekê pir kurt de amadekarî çê kirin ku meclîs destûrê bide hikûmetê daku ew bikaribe artêşê bike nava şer. Çendî rayedarên hikûmetê bibêjin « Ev destûrname tenê bi armanca tirsdayînê ye » dîsa jî di nêzîkatiya dewleta tirk de rastiyekê cuda heye.
Dewleta tirk di nava pîlanên xetere de ye. Ez wusan dibînim ku hemû pîlanên AKPê û herwuha yên dewleta tirk li gorî rewşa hêzbûna Kurdên Rojava tê li darxistin. Eger di avêtina bombeya lidijî navçeya Akçakaleyê de tiliya dewleta tirk, an jî ya mixalifên Sûriyê hebe jî di rastiya wê de dîsa pêşxistina têkoşîna lidijî Kurdên Rojava heye. Dewleta tirk hemû tiştan dike ku Kurdên Rojava nikaribin li Sûriyê bibin xwedî maf. Eger ne jiber Kurdan bûya di salên borî de Erdogan bi Beşar re nedibû bira, herwuha ne jiber Kurdan bûya Tirkiye helwestekê wuha tûnd lidijî Sûriyê raber nedikir.
Bombeya ku roja 03yê Cotmehê teqiya ji AKPê re bû hacetekê ku ew raya giştî êqna bike daku artêşa tirk, eger pêwîst be, bikaribe bikeve axa Sûriyê. Ajansên nûçeyan ên navneteweyî jî heman armanca dewleta tirk dinivisînin. Du roj berê di ajansa nûçeyan ya fransî AFPê de wuha dahate gotin « Tirkiye naxwaze sînorekê din bi Kurdan re vebike. Lewre ew hemû tiştê dike daku Kurdên Sûriyê nikaribin hêza xwe xurtir bikin û bibin xwedî rewşekê weke ya Kurdên Îraqê ».
Dema ku mirov li rewşa siyasî û herwuha ya civakî dinêre li Tirkiyê atmosfera şer baş tê xuyan. Di nava vê mij û dûmanê de artêşa tirk, bi balefiran lidijî çiyayên Başûr, bi taybetî jî lidijî Qendîl û Xinêre bombebaranê dike. Dema ku bala raya giştî kişiyaye ser Sûriyê ev dewlet dixwaze hin pîlanên xwe ên qirêjtir jî pêk bîne.
Lidijî vê nêzîkatiya qirêj ya dewleta tirk, mixabin ne li Kurdistanê û ne jî li derve helwestekê di jihde tine. Di vî derbarî de pêwîstiyekê girîng bi alîkariya Rêveberiya Herêma Başûrê Kurdîstanê  heye. Ji her demê zêdetir divê naha Kurd bi şiyarî tev bigerin.
Ahmet DERE  /  09.10.2012
Ev nivîs di Rûdawê de hatiye weşandin