23.02.2012

MİT, AKP û KCK

Van rojan li Tirkiyê hin tiştên « xerîb » diqewumin. Dozgerên dewletê li dijî rayedarên sixûrên dewletê (MİT) doz vekirine û dixwazin wan bigirin bin çavan. Di dîroka komara Tirkiyê de ev cara yekem e ku MİT bi dozekê wuha ve rû bi rû dimîne.
Weke tê zanîn MİT saziya ku hîmê dewletê diparêze ye. Serokê MİTê bi serokwezîr ve girêdayî kar dike û xebatên heman saziyê di xizmeta dewletê de ye. Serokê MİTê Hakan Fidan ji aliyê R. Tayip Erdogan ve hatiye destnîşan kirin û kesekê nêzîkê wî ye. Hakan Fidan weke şêwurmendê R. Tayip Erdogan, tevî rayedarên MİTê ligel nûnerên PKKê hevdîtin pêkanîbû. Lewre heman hevdîtin bi fermana, an jî bi destûra, R. Tayip Erdogan pêk hatibûn. Bi awayekê din mirov dikare bêje heman hevdîtin di navbera hikûmeta AKP û PKKê de pêk hatine.
Naha çi qewumî ku dozgerî lidijî rayedarên payebilind ên MİTê doz ve kirine ? Gelo ev weke encama nakokiyekê di navbera saziyên dewletê de ye ? Li gorî hin analîstan ; dibe ku ev encama nakokiya di navbera Cemîeta Fethullah Gülen û AKPê de be. Dîsa, hin nivîskarên tirk dibêjin di vê bûyerê de rola Îsraîl heye.
Di derbarê vê bûyerê de pir û cur be cur nêrîn û analîzên din jî têne kirin. Li gorî min rayedarên AKPê di derbare derketina vê nakokiyê de xwedî agahî bûn in. Û di navbera Cemîeta Fethullah Gülen û AKPê de nakokiyên wuqasa kûr tinene. Herwuha, di derbarê pirsgirêka kurd de jî pir zehmet e ku mirov di navbera nêzîkatiya saziyên dewleta tirk de nakokiyan bibîne. Her wuha ne mumkun e ku ez tevlî nêrîna ku dibêje « Di vê bûyerê de tiliya Îsraîl heye » bibim. Ez bawer nakim ku hêzên weke Amerîka, Ewropa û Îsraîl di vê bûyerê de rolekê girtibin ser xwe.
Dema ku ez tecrûbeyên xwe ên bi salan di ber çavan re derbas dikim, baş dibînim ku ev bûyer bi pîlan hatiye çê kirin û ketiye rojeva Tirkiyê. Di bingeha heman pîlanê de berjewendiyên AKPê heye û di encamê de jî ew ê pozisyona xwe xurtir bike.
Tê zanîn ku ji dawiya sala 2010an vir ve AKP giraniya xwe daye ser meşandina siyaseta ewlekariyê û bikaranîna hêza leşkerî, polîsiye û herwuha dadî. Carna dîrekt carna jî indîrekt rayedarên AKPê xwastine bêjin « Ne saziyên dewletê û ne jî gelê tirk ji diyalogê re amade nîn e ». Bi rêya vê buyerê AKP dixwaze bi hin derdoran bide xûyan ku ew nikare ji pirsgirêka kurd re bi rêya diyalogê çareseriyê bibîne. Piştî vê buyerê rayedarên AKPê dikarin bi hêsanî bêjin « We dît, saziyên dadî  jî destûrê nadin me ku em çareseriyekê siyasî bibînin ».
Û ji vir bi şûn de R. Tayip Erdogan dikare bi hêsantir siyaseta kuştin û qirkirinê weke çareseriya herî asayî bide diyar kirin.
Bila kes nebê je ku Hakan Fidan û rayedarên MİTê zerar dibînin, bawer bikin ku dema AKP vê bûyerê pîlan kiriye wê ji vê pirsgirêkê re çareseriyekê jî amade kiriye. Ne Hakan Fidan û ne jî tu endamekî, an jî endamekê MİTê zerarê nabîne. Yên ku wê zerarê bibînin dîsa gelê kurd û derdorên aştîxwaz in.
Ahmet DERE  / 13. 02.2012
Ev nivîs de Rûdawê de hatiye weşandin

5.02.2012

ROJ TV û Leystokên Navdewletî

Tê zanîn ku roja 22yê meha kanûnê Meclîsa Fransa di derbarê jenosîda Ermeniyan de pêşniyazqanûnekê qebûl kir û roja 23yê çile jî heman qanûn ji aliyê Senatoyê ve hate erê kirin. Piştî ku Meclîsa Fransa heman pêşniyazqanûnê qebûl kir dewleta tirk kete nava helwestekê tûnd û li dijî Fransa cur be cur gefan xwar. Lê belê, piştî ku Senatoyê heman qanûnê erê kir heman dewleta tirk zêde deng dernexist. Wusa diyar e ku ji demekê kurt bi şûn de wê ev mijar were jibîr kirin.
Hin xwendevan dikarin bînin bîra xwe ku mijara jenosîda Ermeniyan di sala 2001 de ketibû rojeva Fransayê. Di heman salê de Meclîsa Fransa vê jenosîdê nas kir û ji heman demê vir ve, ligel jenosîda Cihuyan, ya Ermeniyan jî li heman welatî, bi awayekê fermî hatiye nas kirin. Lê belê di 2001 de rayedarên dewleta tirk zêde deng dernexistin, çapemeniya tirk jî li ser mijarê pir nesekinî.
Bêguman sedemên rayedar û çapemeniya tirk hebû. Weke tê zanîn di salên destpêka 2000î de niqaşên di derbarê destpêkirina guftugoyên di navbera Yekîtiya Ewropayê-Tirkiyê de pir gur bibûn. Beriya ku Fransa jenosîda Ermeniyan nas bike, di navbera rayedarên Fransa û Tirkiyê de konsansûsekê hate çê kirin. Li gorî heman konsansûsê, divê Tirkiyê deng dernexistiba û Fransa jî, di derbarê guftugoyan de piştgiriya wê kiriba. Wusa jî bû, bi alîkariya Fransa, di hezîrana 2005an de guftugoyan dest pê kirin.
Di navbera 2001 û 2011an de mijara jenosîda Ermeniyan zêde nekete rojheva her du welatan. Lê belê car caran dahate dîtin ku Nicolas Sarkozy li ser heman mijarê hejmarên hilbijartinan dikir. Bi munasebeta hin serdananên xwe, ên li Ermenistanê, balê dikişand ser heman mijarê. Di dawiya 2011an de dema ku pêvajoya hilbijartinên serokkomariyê dest pê kir, partiya Sarkozy UMP kete hereketê. Û parlementera heman partiyê Valérie Boyer pêşniyazqanûnekê amade kir û xiste rojeva Meclîsa Neteweyî ya Fransayê. Bi vê pêvajoyê ve dewleta tirk jî hişyar bû û kete nava hejmara pîlanan. Rayedarên dewleta tirk baş dizanibûn ku wê heman pêşniyazqanûn qebûl bibe, lê belê wan dixwestin tiştekê ji Fransa biqetînin, hemû hewldanên wan ji bo heman armancê bû.
Piştî ku dadgeha Danîmarkayê di derbarê ROJ TV de biryar girt, rayedarên dewleta tirk ketin nava hewldanên cur be cur ku kelemekê biafirînin. Di vê xalê de mijara ROJ TV kete rojeva rayedarên her du welatan. Carekê din Kurd weke qurban hatin bijartin. Û, digel peymanên fermî, fîrmeya fransî Eutelsal di 22ê çile de, rojekê beriya civîna Senatoya Fransa, weşanên ROJ TV birî. Lewre, piştî biryara Senatoyê ne li Tirkiyê û ne jî di qada navneteweyî de zêde deng ji hikûmeta AKP derneket. Di nava demekê nêz de wê têkîliyên tirk û fransa bikevin astekê normal.
Carekê din hate dîtin, dema ku berjewendî dibin mijara gotinê dewletên ku ji xwe re dibêjin “Em bêşîga demokrasiyê ne“ her tiştî jibîr dikin û tenê xwe difikirin. Divê em Kurd jî ji van helwestan baş dersan derxin û li gorî wê gavan biavêjin. Hêvîdar im ku em ê wuqasa biaqil bin.
Ahmet DERE / 30.01.20122
Ev nivîs de Rûdawê de hatiye weşandin