Potansiyela Kurdên li Ewropayê-1-

Li Ewropayê nêzê 2.5 mîlyonan Kurd dijîn. Pirraniya wan li Almanya, Fransa, Îngilîstan û Holanda’yê be jî, ew li hemû welatên Yekîtiya Ewropayê hen in. Ji salên 2000’î vir ve di nava van Kurdan de yên ku bûnin helwelatiyên ewropî pirr in. Her ku diçe hejmara wan zêdetir dibe. Dîsa, di nava vê girseya kurd de hejmara kesên xwenda, rewşenbîr hêdî hêdi zêde dibe. Li gorî salên 1980 û 1990’î naha cîwanên Kurd zêdetir dixwînên. Di nava deh salên pêş de rewşa diyaspora kurd li Ewropayê di nava xwe de guhertinekê balkêş çê dike.

Di navbera salên 1960 û 2000’î de ji sedî 90’ê Kurdan weke karker bû. Lê belê di nava van 15 salên dawîn de hejmara Kurdên ku karmendî dikin her ku diçe zêde dibe. Bi taybetî li Almanya’yê Kurdên ku bûn in xwediyê fîrmeyên mezin hene, her ku diçe di vî warî de pêşketinekê berbiçav çê dibe.

Li welatên din jî, bi taybetî li Fransa û Holanda, fîrmeyên Kurdan û herwiha rewşa wan ya aborî di astekê pêsketî de ne. Hêdî hêdî li hemû welatên Ewropâyê mirov dikare fîrmeyên mezin û navçe yên Kurdan bibîne.

Pêşketina rewşa diyaspora kurd, çi di warê rewşenbîrî de be, çi jî di warê aborî de be, mirov kêfxweş dike. Dema ku ez rastî kermendekî kurd têm, yê ku xwedî derfetên mezin in, di min de dilxweşiyekê çê dike. Ez bawer im heman tişt li gel hemû Kurdan xwedî rastiyekê ye.

Li gorî lêkolînên ku min çê kiriye roja îroyîn li parzemîna Ewropayê Kurd xwedî potansiyelekê aborî ya sermayekê di navbera 80-100 milyar euro yê ne. Yanê sermayeya Kurdên li Ewropayê qasî ya welatekê piçûk e. Û her ku diçe ev sermaye zêde dibe. Li herêma ku ez lê dijîm, di her mehê de bi dehan fîrmeyên nû ava dibin. Dibe ku hemû sernakevin, lê belê di nava wan de yên ku pirr baş kar dikin jî hene. Heman rastî li hemû welatên Ewropa Navîn tê dîtin.

Digel hejmara girseyî û hêza aborî ya diyaspora kurd, mixabin kêmasiyên mezin jî hene. Di nava diyaspora kurd de yên ku hê bi awayekê aşkere nasnameya xwe ya neteweyî naparêzin hene. Hin Kurdên ku li vê parzemînê xwendî û bunin xwedî derfetên fireh bi awayekê aşkere ji xwe re nabêjin « ez Kurd im ». Heman rastî di nava karmendan de jî heye. Ji ber sedemên tîcarî, bi taybetî yên bi Tirkiyeyê re, hin Kurdên ku xwedî fîrmeyên mezin eslê xwe vedişêrin. Ev weke nexweşiyekê ye û hê di nava Kurdan de heye.

Li hemberî vê rastiya diyaspora kurd, wezîfeyên mezin dikevin ser milên rêxistinên Kurdan. Bi taybetî Herêma Başûrê Kurdistanê di vî warî de dikare pirr wezîfeyekê hêja pêk bîne. Herêma Başûrê Kurdistanê dikare ji vê potansiyela rewşenbîrî û ya aborî sud werbigire…..

Di nivîsa xwe ya pêş de ez ê hin pêşniyaran bikim.

Ahmet DERE  /  05.05.2014

 

Not: Ev nivîs di Rûdaw'ê de hatiye weşandin.